Werken op hoogte is voor veel bedrijven een noodzakelijk onderdeel van hun werkzaamheden, maar het brengt ook aanzienlijke risico’s met zich mee. Van dakwerkzaamheden tot het installeren van verlichting of het uitvoeren van onderhoud aan hoogbouw; de risico’s van vallen zijn altijd aanwezig. Als werkgever ben je verantwoordelijk voor het waarborgen van de veiligheid van je medewerkers, zeker wanneer zij werk verrichten op hoogte. In dit artikel bespreken we de belangrijkste maatregelen en voorzieningen die je als werkgever moet treffen om ervoor te zorgen dat je medewerkers veilig kunnen werken op hoogte.
De risico’s van werken op hoogte
Voordat we ingaan op de benodigde veiligheidsmaatregelen, is het belangrijk om de risico’s van werken op hoogte te begrijpen. Jaarlijks komen er in Nederland veel arbeidsongevallen voor waarbij de oorzaak een val van hoogte is. Het kan variëren van letsel door een val van een geringe hoogte tot fatale ongevallen bij grotere hoogtes. De belangrijkste gevaren zijn:
- Val van hoogte: Het vallen van een hoogte kan leiden tot ernstige blessures, zoals botbreuken, hoofdletsel of zelfs de dood.
- Instabiliteit van ladders en steigers: Een slecht geplaatste ladder of een steiger die niet goed is opgebouwd, kan de stabiliteit van het werkoppervlak ondermijnen.
- Onvoldoende afscherming: Het ontbreken van randbeveiliging of valbeveiliging maakt het risico groter voor de werknemer.
- Onvoorzichtig gedrag: Werknemers die zich niet aan de veiligheidsvoorschriften houden, vergroten de kans op een ongeval.
Om deze risico’s te minimaliseren, is het belangrijk dat je als werkgever alles in het werk stelt om de werkomstandigheden veilig te maken.
Het opstellen van een werkplan voor werken op hoogte
Een belangrijk uitgangspunt voor het veilig uitvoeren van werk op hoogte is het opstellen van een gedetailleerd werkplan. Dit plan moet alle aspecten van het werk adresseren, van de benodigde materialen tot de veiligheidsmaatregelen die moeten worden getroffen. Het werkplan is een essentieel document voor zowel de werkgever als de werknemer, omdat het duidelijkheid verschaft over de te volgen procedures en veiligheidsmaatregelen.
Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)
Als werkgever ben je verplicht een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) uit te voeren. Hierin wordt onderzocht welke gevaren er zijn bij het uitvoeren van werk op hoogte en hoe je deze kunt vermijden of beperken. De RI&E moet worden bijgewerkt wanneer er veranderingen in het werk plaatsvinden of wanneer er nieuwe risico’s opduiken. Dit document helpt je om de juiste voorzorgsmaatregelen te treffen, zoals het implementeren van valbeveiliging en het verstrekken van de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s).
Valbeveiliging: Onmisbaar voor elke werkplek
Valbeveiliging is van cruciaal belang bij het werken op hoogte. Je moet zorgen voor de juiste beveiligingsmiddelen en systemen die de kans op een val minimaliseren. Enkele veelvoorkomende valbeveiligingssystemen zijn:
- Randbeveiliging: Dit is het plaatsen van hekwerken of andere fysieke barrières langs de rand van een dak of werkplatform om te voorkomen dat medewerkers per ongeluk vallen.
- Veiligheidslijnen en -harnassen: Als het plaatsen van randbeveiliging niet mogelijk is, kunnen veiligheidslijnen en -harnassen een uitkomst bieden. Werknemers kunnen worden gezekerd met een harnas dat vastzit aan een veiligheidslijn die is bevestigd aan een stevig punt.
- Valbeveiligingsnetten: Deze netten worden onder het werkgebied geplaatst en kunnen de werknemer opvangen mocht hij vallen.
Een goed voorbeeld van hoogwaardige en betrouwbare veiligheidsproducten voor werken op hoogte zijn de veiligheidsharnassen van HS Works. Deze harnassen zorgen voor optimale bescherming door de gebruiker stevig vast te zetten, wat het risico op vallen aanzienlijk verlaagt.
Het juiste gebruik van ladders en steigers
Het gebruik van ladders en steigers is bij werken op hoogte vaak onmisbaar. Echter, wanneer deze niet op de juiste manier worden gebruikt, kan dit extra risico’s met zich meebrengen. Enkele belangrijke aandachtspunten zijn:
- Ladders: Zorg ervoor dat ladders stevig zijn en goed geplaatst worden, met de juiste hoek en stabiliteit. Controleer voor gebruik altijd de staat van de ladder en voorkom dat werknemers ladders gebruiken die niet geschikt zijn voor de taak.
- Steigers: Het bouwen en betreden van steigers moet altijd onder toezicht van een bevoegd persoon plaatsvinden. De steiger moet stevig staan en alle noodzakelijke veiligheidsvoorzieningen, zoals leuningen, moeten aanwezig zijn. Steigers moeten ook regelmatig worden geïnspecteerd op schade.
Opleiding en training
Het is essentieel om je werknemers goed op te leiden in de juiste procedures en veiligheidsmaatregelen bij het werken op hoogte. Training moet niet alleen gericht zijn op het gebruik van de valbeveiliging en andere PBM’s, maar ook op het herkennen van gevaren, het uitvoeren van risicobeoordelingen en het handelen in geval van een incident.
Als werkgever moet je ervoor zorgen dat alle medewerkers die met werken op hoogte in aanraking komen, periodiek training krijgen. Dit helpt niet alleen de veiligheid te waarborgen, maar verhoogt ook het bewustzijn van de risico’s die gepaard gaan met het werk.
Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s)
Werknemers die op hoogte werken, moeten voorzien worden van de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s). Naast veiligheidsharnassen, zijn er nog andere PBM’s die noodzakelijk kunnen zijn, zoals:
- Helmen: Ter bescherming tegen vallend materiaal.
- Veiligheidsschoenen: Om de voeten te beschermen tegen zware voorwerpen die kunnen vallen.
- Valhelm: Deze is belangrijk voor de bescherming van het hoofd, vooral wanneer er werkzaamheden plaatsvinden in een omgeving waar veel risico is op vallend gereedschap of materialen.
Door deze middelen beschikbaar te stellen, vergroot je niet alleen de veiligheid van je medewerkers, maar voldoe je ook aan de wettelijke eisen. Bij deze Valbeveiliging Shop kun jij als werkgever terecht voor deskundig advies.
Onderhoud en inspectie van apparatuur
Regelmatige inspectie van de apparatuur die gebruikt wordt bij werk op hoogte is van groot belang. Dit geldt zowel voor de ladders en steigers als voor de valbeveiligingssystemen. Er moet een vast schema zijn voor het inspecteren en onderhouden van alle apparatuur om ervoor te zorgen dat deze altijd in goede staat verkeert en betrouwbaar is. Apparatuur die beschadigd is, moet onmiddellijk uit gebruik worden genomen en gerepareerd of vervangen.
Het belang van communicatie
Zeker bij risicovolle werkzaamheden is het belangrijk om altijd goede communicatie te waarborgen. Dit geldt niet alleen voor de medewerkers die op hoogte werken, maar ook voor diegenen die hen begeleiden of de werkplek beheren. Zorg ervoor dat iedereen op de hoogte is van de veiligheidsprocedures en dat er duidelijke afspraken zijn over wie verantwoordelijk is voor welke taken.